Babi

Sian Wikipedia
Gombar inang ni babi dohot anakna na manusu

Babi (Surat Batak:ᯅᯅᯪ, Inggeris: pig) ima sada pinahan na adong di portibion. Partinanda ni babi, ingkon ganjang igungna, dohot marbola anggo tambirikna. Babi on tohona ro sian Eurasia, masuk ma Indonesia. Babi museng sada pinahan na omnipora na boi malngalang saganop sibuk dohot suansuanan. Babi museng pinahan mamalia na maranak.

Taksonomi (Rumang)[patota | patota mualna]

Hira-hira taon 1758, Carl Linnaeus, sada ilmuwan mandok, molo babi domestik jotjot dirumanghon gabe babi harangan (hata Indonesia: babi hutan), nasida manjou panggoaranna Sus scrofa sanga pe goar natupana ima Sus scrofa domesticus.[1][2] Dungi, taon 1777, Johann Christian Polycarp Erxleben, mandok molo babi domestik dang sarupo dohot babi harangan. Nasida manjou babi domestik ima Sus domesticus, jala jotjot dipangke angka ahli taksonomi manang namalo dibidang namanggulmit.[3][4]

Parumaon[patota | patota mualna]

Mamahani babi domestik, lumobi naeng mambuat jagalni babi i. Angkup ni i, bagian ni babi saluhutna boi dipangke, tarmasuk ma sibuk-sibukna, uluna, ate-atena, mudarna, jeroanna, dohot na asingma. Marrgam ma angka sipanganon na boi dibahen sian jagal babi. Adong na boi mambahen sosis babi (na bibahen sian batuhana (hata Indonesia: usus), dengdeng (jagal na diasapi), dohot na asingna. Uluni babi boi dipangke mambahen jeli nungga pormalin. Ate-atena, mudarna, dohot jeroan babi, gabe sipanganon ni bahat jolma.[5]

Sipanganon sian jagal babi[patota | patota mualna]

Bahat sipanganon na dibahen mamangke jagal babi di portibion. Ditoruanma angka sipanganon na dibahen sian babi, ima;

Indonesia[patota | patota mualna]

Sumatera[patota | patota mualna]

Panganon babi Saksang pulik sian halak Batak

Jawa, Bali, NTT[patota | patota mualna]

Parjagal Babi Guling di Bali
  • Lawak babi, siallangon jagal babi ni halak Bali, dipadomu dohot marragam ingkau, songon pinasa, dalidali, diiris-iris jala dipadomu tu jagal babi, ditambahon angka bumbu ni halak Bali.
  • Babi guling, siallangon jagal babi na dipanggang ni halak Bali.
  • Se'i, siallangon jagal babi ni halak Nusa Tenggara Timur.

Kalimantan[patota | patota mualna]

Sulawesi, Maluku Papua[patota | patota mualna]

Tionghoa[patota | patota mualna]

Babi panggang merah, hata aslina dijou cha sehw suratan na " 叉烧 "
  • Babi panggang merah, jagal babi na tonggi halak Cina (Tionghoa).
  • Babi panggang putih, jagal babi na asin halak Cina (Tionghoa).
  • Sekba, sipanganon adong isi jeroan babi di halak Tionghoa (Jakarta, Bogor, Bandung, Tangerang).
  • Kitoba, irisan ulu ni babi dungi dikukus, diallang dohot cuka aren. Bahat dipangan halak Tionghoa di Kota Bogor.
  • Sate babi, jagal sate ima ditusuk, dungi dipanggang dohot marragam bumbu. Sipanganon khas ni halak Tionghoa.
  • Ngo hiang sanga pe Go Hiong, siallangon jagal babi ni halak Tionghoa na dijaljal dohot dibungkus dohot kulit kembang tahu tipis (bahat dipangan di kota Jakarta, Bogor, Bandung).
  • Babi cin, siallangon jagal babi ni halak Tonghoa, ditambahon minyak dohot kuah, tonggi rasana alani adong kensap manis.
  • Bakut, siallangon jagal babi ni halak Tionghoa, (adong di sude huta di Indonesia).

Pustaha[patota | patota mualna]

  1. Taxonomy Browser, www.ncbi.nlm.nih.gov, hata Inggeris, 27 Mei 2021
  2. Anthea Gentry, Juliet Clutton-Brock, Colin P. Groves (2004) The naming of wild animal species and their domestic derivatives - Volume 31, Journal of Archaeological Science, alaman 645–651, doi (10.1016/j.jas.2003.10.006), 27 Mei 2021
  3. Taxonomy Browser, www.ncbi.nlm.nih.gov, 27 Mei 2021
  4. Anthea Gentry, Juliet Clutton-Brock, Colin P. Groves (1996) Proposed conservation of usage of 15 mammal specific names based on wild species which are antedated by or contemporary with those based on domestic animals - volume 53, Bulletin of Zoological Nomenclature, alaman 28–37, 27 Mei 2021
  5. FAOSTAT, www.fao.org, 27 Mei 2021
  6. Resep Sangsang atau Saksang, Babi Khas Batak, www.tobatabo.com, diakses 27 Mei 2021
  7. Mengenal Bipang Ambawang, Makanan Khas Kalimantan, www.fimela.com, diakses 27 Mei 2021